Vergulden met slagmetaal : gebruiksaanwijzing.

Vergulden met slagmetaal.

Slagmetaal is de algemene naam voor bladmetaal dat geen edelmetaal bevat, zoals echt goud, platina of zilver.

Slagmetaal is verkrijgbaar in goudkleur 2,5 (koper met zink, ofwel metzink, messing), een wat warmer goud 2, puur koper (roodkoper), aluminium en oxydmetaal. Dit laatste is bladmessing of koper dat met hitte een gekleurde onregelmatige “vlam” heeft gekregen. Dit is te krijgen in de (vlam)kleuren rood, zwart, blauw en groen. Dit zijn kleine kleurverschillen, alleen rood is specifiek anders daar het  een basis heeft van roodkoper. De andere 3 kleuren zijn effecten op messing.

Slagmetaal wordt los op vloei  en vast op vloei aangeboden. Bij dit laatste zit elk velletje afzonderlijk (min of meer) vastgeduwd op een met een was-achtig laagje geprepareerd vloeiblad. Het slagmetaal vast op vloei is makkelijker te hanteren, zeker daar waar men grotere vlakken wil bestrijken. Wel kan het vloeiblad een was-residu geven en dan kan aflakken problemen geven!

Men hanteert op de ondergrond eerst een lijm, een mixtion. Dat is in de regel een oliemixtion of een watergedragen snelmixtion. De lijm moet droog-klevend zijn alvorens men kan plakken. Op sterk zuigende ondergronden zet men bijvoorbeeld 2 lagen lijm, of – eleganter – een andere verf die de zuiging vermindert. Omdat her en der meestal wel een randje van de ondergrond zichtbaar blijft, kan men natuurlijk nadenken over de gekozen kleur.  Zo is geel verhullend voor “foutjes”, maar rood en zwart kunnen ook mooi zijn en hebben een klassieke achtergrond in het echte blad (poliment) vergulden. De kleur staat natuurlijk vrij. Als de verf zeer zuigend is (krijtverf bijvoorbeeld) kan een tweede laag mixtion alsnog nodig zijn.

Op de aangedroogde lijm (zie beschrijfing op potje) plakt men vervolgens de velletjes. Men kan de velletjes kleiner knippen met een scherpe, ontvette schaar. Een gevouwen A-4tje als steunvel om het blaadje heen is dan bij zowel los als vast op vloei meer dan de moeite (los heeft dit echt per se nodig). Men legt daartoe (m.n. bij los voorzichtig) een vel tussen het gevouwen A-4tje. Bij rondingen, moeilijke vormen, dieptes etc. krijgt men snel scheuren als een te groot vel wordt gebruikt. Kleiner werken dus! In principe wordt overlappend geplakt. Als men gesloten wil vergulden, voert men de vergulding zoveel mogelijk in 1 richting uit (bijv. van links naar rechts, boven naar beneden). De vergulde delen duwt men, met een vloeiblad op het metaal, nog eens stevig aan. Daarna kan men – in de tegenovergestelde richting van de plakrichting! – de overtollige flinters wegwrijven met een zacht doekje, zoals een zacht stukje (nooit nat geweest) zeemleer.

Als men geen vlekken / oxidatie wil dient men het metaal zo min mogelijk aan te raken met de vingers. Katoenen handschoenen dragen dus, bijvoorbeeld. Na de vergulding zal men dan ook moeten kiezen voor een coating, zoals een laag schellakvernis of een metaalvernis of Zaponvernis in spuitbus. Een acryl-vernis geeft vaak zelf zwarte vlekken en maakt te mat (zelfs een glanzende vernis). Van de vernis wordt de metaalglans altijd minder, men krijgt ten dele een vernisglans i.p.v. een metaalglans. Het staat vaak wel mooi  ‘afgewerkt”, iets rustiger.

Niet vernissen kan ook . De kleur zal wat verschieten en wordt donkerder daar waar aangeraakt. Ook chemisch patineren kan mooi zijn (werkt niet op aluminium). Dit geeft groene patina-effecten, of bruin / zwart achtige nuances, afhankelijk van de gekozen patina.