Bronzen / brons effect

Het 'bronzen' , bronzeren ofwel een brons effect geven aan welkeen oppervlak. Een brons effect met verf dus,  in dit geval aan de hand van een beeldje van een steenachtig materiaal, met dank aan Monique Kampkuiper (uitvoering en foto's M. Kampkuiper / advies en verfmaterialen Duller & Co).

Een echt bronzen beeld wordt gemaakt uit een legering van koper en tin. Dat levert een gouden beeld op. Vervolgens wordt dat 'brons' zoals we dat kennen, door het chemisch te patineren. Daar krijgt het de donkere, bruin-zwartige tint van met soms her en der wat groen - wittig koper patina.

Dit werd ook vroeger al vaker geïmiteerd. Er zijn veel manieren waarop dat kan, hier een klassieke manier. Als voorbeeld hier op een bastetkat (Egyptische godin in katvorm, heel kort door de bocht) uitgevoerd door M. Kampkuiper.

De kat zoals aangetroffen onder een dikke grijze en verweerde verflaag / derde foto de catawiki kat online, zoals-ie waarschijnlijk hoort.

Eerst zijn de ontbrekende delen gerepareerd, in dit geval met een fijn verwerkbare 2 komponenten vuller genaamd "Apoxie Clay" (elders verkrijgbaar) waar Monique zeer over is te spreken. Alles geschuurd met een schuurmatje. Daarna is de imitatie opgebouwd.

Eerst is de basis weer mooi vullend glad gemaakt met kant-en klare verkwastbare (watergedragen) zwarte bolus, zwarte Fond. Dit is een zeer goed polijstbaar / schuurbare grondlaag, beschikbaar in een aantal kleuren. Door het polijsten met een doekje (eventueel paardenharen doekje) gaat de bolus / fond snel glimmen. Met wat alcohol er bij lost het op, de hogere gedeeltes / kwast streek lossen het eerst op en dan vult dit mede de diepere gedeeltes. De glans laat heel goed zien waar de Fond nog gepolijst moet worden - glans verraadt oneffenheden heel snel.

De zwarte Fond in een paar laagjes op de kat, foto 2 het effect van polijsten - mooi op zich!

Na lagen bolus en polijsten is de kat goud gemaakt. Dat had gekund met elke goede goudverf. Hier is gekozen voor een mooie methode - een lijm voor goud, in dit geval Permacoll en daarna een ''Brons"poeder - een bronspoeder dus, zoals legeringen van koper-zink in poedervorm in de  verfwereld genoemd worden. De lijm (een dun soort vernis) wordt met een kwast opgebracht. Na droging van plm. 30 minuten blijft deze lijm nog lang een licht klevend oppervlak geven. Daar is met een kwastje het bronspoeder- een warme kleur zoals Dukatengoud is top -  op gestuift. Men krijgt door de dunne lijm bijna geen kwaststreek of aanzet. Het echte metaalpoeder zorgt voor het juiste metallisch effect (een enkele verf is ook nog op basis van metaalpoeder. Voor buiten kan beter een mica (glaskwarts) goudverf gebruikt worden, zoals de eerste 8 verven op deze pagina . Deze zijn natuurlijk ook voor binnen gemakkelijk in gebruik en geven een stabiel (niet oxiderend) eindresultaat. Juist een helderder, warme tint goudverf onder de latere patina geeft de diepte in plaats van meteen een bruinige goudkleur. Denk daarbij aan bijvooorbeeld aan de Rijkgoud of de Goudverf  glans- of antiekgoud van Polyvine. 

De kat voorzien van het bronspoeder met daarnaast deze laag gepatineerd (de tweede laag bruine patina).

De bruine patina is vervolgens in wat laagjes opgebouwd, tot het donker genoeg was / naar wens. In dit geval was het origineel ook vrij donker dus is de patina wat donkerder gemaakt met een tikje bruine omber en meermaals opgezet. Het effect is vooral gemaakt met een eenvoudig sjablonneerkwastje, dus opzetten met een kwast en daarna doppen met het sjablonneer kwastje  om de kwaststreek om te zetten naar een zacht, licht wolkerige patina.

De patina deppen met een stockinette (tricot depdoek)  kan ook heel goed werken. Na de bruine patina is er nog wat groene patina gebruikt, om her en der accenten te zetten - dit imiteert de groene koperoxide (zoals gezegd, echt brons bestaat uit koper en zink). Zie de onderstaande foto's, zoals tussen de pootjes van de kat.

Tenslotte kan na volledige doordroging gekozen worden om een blanke, klassieke was over het geheel te zetten (voor binnen toepassing) om de glans nog wat natuurlijker en gepolijst steenachtig te maken.

....Al met al, wat is er in de basis voor een brons effect nodig?

1) Eventueel een primer. zoals een zwarte of gele (goudverf - dekking ondersteunende) grondlaag. 

Zwart werkt esthetisch het best, als er nog wat van de ondergrond meespeelt heb je die tint meteen te pakken. Dat kan dus een extra vullend en polijstbaar product zijn zoals voor de kat van Monique, maar het kan ook een (hecht)primer zijn als op kunststoffen of metaal gewerkt wordt - of voor buiten bijvoorbeeld.

2) Een goudverf. Dat kan van alles zijn. Voor buiten, gebruik bij voorkeur één van de niet-oxiderende mica goudverven (duidelijk terug te vinden in de tekst bij de verschillende goudverven). Een andere weg naar een gouden ondergrond, zoals bij deze kat met lijm en bronspoeder, is ook mogelijk. 

3) De patina.  Dat kan een klant- en klare zijn zoals hier aangegeven, maar er zijn ook veel decorateurs die het zelf maken uit bijvoorbeeld een glaceerverf en diverse mengkleuren.

4) Mogelijk een afwerking, zoals een was (binnen) of een lak (bij bijvoorbeeld meer mechanische belasting). Een lak kan wel weer de esthetiek minder mooi maken. Voor objecten buiten geldt voorts dat een blanke lak zelf ook juist weer kwetsbaar is (bladderen, schilferen op den duur). Meestal worden decoratieve objecten voorzien van zo'n brons effect dus juist niet afgelakt.